TARİHÇE

    20'nci yy.'ın sonunda ve 2000'li yılların başlarında dünyada yaşanan Körfez, Bosna-Hersek, Kosova, Irak ve Afganistan Savaşları göstermiştir ki; gelecekte yaşanacak harplerin sonucunu belirlemede ve caydırıcılıkta en etkin rolü Hava Kuvvetleri oynayacaktır.

   Türk Hava Kuvvetleri ileride kendisinden beklenen görevlerin bilinciyle ve "Silahlar ne kadar modern olursa olsun, onları kullanan insan" felsefesiyle 1980'li yılların başından itibaren altyapı, silah modernizasyonu ve eğitime büyük önem vermiştir. İç güvenlik Harekâtı, Bosna-Hersek ve Kosova savaşları ile iştirak edilen eğitim ve tatbikatların tecrübesi de eklenince, Türk Hava Kuvvetleri bugün bölgesinde ve Avrupa'da en etkin Hava Kuvvetlerinden biri olarak diğer ülkelerin Hava Kuvvetlerine eğitim verecek seviyeye gelmiştir. Bunun en güzel örneği de; Türkiye'de ilk defa 18-29 Haziran 2001 tarihleri arasında icra edilen Anadolu Kartalı (AE)-01 Eğitimi'nden beri ve günümüze kadar icra edilen diğer AE eğitimleridir.

     Türkiye'nin jeopolitik konumu değerlendirildiğinde; Dünya'daki enerji kaynaklarına yakın olması, çevresindeki ülkelerdeki politik istikrarsızlık ve aşırı silahlanmaya gidilmesi, Türk Hava Kuvvetleri'ni en ileri teknoloji ile donatılmış silahlara sahip olmaya ve eğitimini en üst düzeyde tutmaya mecbur kılmaktadır.

     AE Eğitimleri, ABD-Nellis Hava Üssü'nde icra edilen Red Flag (RF) Eğitiminin bir benzeridir. RF Eğitimi ile ilk tanışma ise 1983 yılında dört pilot, iki silah sistem subayı olmak üzere toplam altı personelin bu üsse gözlemci olarak gitmesi ve USAF uçaklarında ikişer sorti uçurulmaları ile başlamıştır. RF Eğitimi'ne ilk katılım; 09-23 Ağustos 1997 tarihinde 6XF-16 ve 57 personel ile Nellis Hava Üssü'ne intikal ederek yapılmıştır. Daha sonra ilki 02-15 Mayıs 1998, ikincisi ise 21 Eylül-02 Ekim 1998 tarihleri arasında Adana İncirlik'te Türk ve ABD filolarının katılımıyla RF benzeri Anatolian Flag (AF) Eğitimleri icra edilmiştir. 23 Ocak-05 Şubat 2000 tarihleri arasında ise ikinci RF Eğitimi'ne katılım gerçekleşmiş ve Haziran 2000 tarihinde Hv.K.K.lığının direktifi ile AK-01 Eğitimi'nin icra edilmesi için Hv.K.Hrk.Bşk.lığı tarafından çalışmalar başlatılmıştır.

     Haziran 2000'den eğitimin başlamasına kadar yapılan faaliyetleri özeti:

• Anatolian Flag (AF) Projesinin Komuta Kat'ına arz edilmesi (30 Haziran 2000)
• AF Uygulama Direktifi'nin yayınlanması (25 Temmuz 2000)
• AFP ve AF-01 Eğitimi Uygulama Planı (22 Kasım 2000)
• Nellis Hava Üssü inceleme gezisi (10-16 Şubat 2001)
• Genelkurmay Başkanı'na brifingin arzı (29 Mart 2001)
• MGK Brifingi (30 Mart 2001)
• MGK'nın "Anadolu Kartalı (AE) - Türk Silahlı Kuvvetleri Müşterek Eğitim Merkezi" kurulmasına ilişkin, 30 Mart 2001 tarih ve 468 Sayılı kararının yayınlanması
• EXOPORD'un yayınlanması (14 Mayıs 2001)
• Harekât Merkezinin, Beyaz-Kırmızı-Mavi Karargâhların, ACMI, vb alt yapı faaliyetlerinin tamamlanarak teslimi (12 Haziran 2001)

     AE-01 Eğitimi, 1'inci Hv.Kv.K.lığının sorumluluğunda, 3'üncü Ana Jet Üs K.lığının (Konya) ev sahipliğinde Türk, ABD ve İsrail Hava unsurlarının katılımı ile 18-29 Haziran 2001 tarihleri arasında İç Anadolu'da icra edilmiştir. Takip eden yıllarda katılım ve tarih bilgileri aşağıdaki gibidir.

     Anadolu Kartalı personelinin görev yaptığı Beyaz Karargâh; eğitimlerin planlandığı, kontrol edildiği ve değerlendirildiği ana merkez yani Anadolu Kartalı'nın beynidir.

     Komuta Kontrol Merkezi; uçakların havadaki görüntülerinin (yeri, pozisyonu ve uçuş bilgileri) ACMI (Air Combat Maneuvering Instrumentation) vasıtasıyla aktarıldığı ve gerçek zamanlı izlenebildiği bir merkezdir. AWACS ve yer radarlarının tespit ettiği izler ile yerden havaya füze ve uçaksavar sistemlerinin gerçek zamanlı arama, kilitleme ve vuruş görüntüleri takip edilebilmektedir.

     Kırmızı Kuvvetler (Red Force) Kırmızı Bina'ya konuşlanarak görevlerini burada planlar ve brifinglerini burada icra ederler. Bu binaya Kırmızı Kuvvetler haricinde kimse giremez. Aynı şekilde Kırmızı Kuvvetler'in personeli de diğer binalara giremezler.

     Mavi-1, Mavi-2, Mavi-3 binalarına ise Anadolu Kartalı Eğitimi'ne katılımcı olarak gelen millî ve yabancı filolar yerleştirilir. Tüm binalarda filoların planlama ve beyin fırtınası yapabilecekleri brifing salonları mevcuttur.

     Toplam 260 oda ve 520 yatak kapasiteli AK Kartal Misafirhanesi 2002 yılında hizmete sunularak konaklama sıkıntısını kısmen ortadan kaldırmıştır. Misafirhanelerin bulunduğu bölgede restoran, subay-astsubay kulüpleri ve diğer aktivite merkezleri de 2010 yılı içerisinde hizmete başlamıştır.

     AK Hava Sahası güneye doğru ilave sahalarla genişletilerek 200nm doğu-batı, 150nm kuzey-güney boyutlarına ulaşmıştır. Akdeniz'de sahalar NOTAM'lanarak ilgili görevlerin icrası yapılmaktadır. Harekât sahası olarak kullanılan Tuz Sahası yer seviyesinden itibaren 50.000 feet'e kadar kullanılmaktadır.

     AK Eğitimlerinde üssümüzde konuşlu 103 TKRS K.lığı Mavi ve Kırmızı'nın GCI desteğini sağlamakta, AWACS ise sadece Mavi'nin K/K desteğini vermektedir. 101'inci HYİ Filo K.lığına bağlı tanker uçaklarımız ise her iki kuvvetin HYİ'ni yapmaktadırlar.